Основні поняття синтези «Dzieje Polski w zarysie» (1879) Міхала Бобжинського

Автор(и)

  • Liliia Kovshun Національний університет "Києво-Могилянська академія", Ukraine

DOI:

https://doi.org/10.18523/2617-3417.2019.2.85-93

Ключові слова:

краківська історична школа, польська історіографія кінця ХІХ – початку ХХ ст., Міхал Бобжинський, аналіз понять, сильна влада, держава, органічна праця, цивілізація

Анотація

У статті автор розглядає поняття, вжиті представником краківської історичної школи Міхалом Бобжинським (1849–1935) у своєму основному наративі, виданому у 1879 р., – синтезі «Dzieje Polski w zarysie». Методом підрахунку частотності вжитку автор виділяє основні лексичні маркери та дає їм коротку характеристику. Найбільш вживаними є поняття «народ» у розумінні політичної нації, а також «врядування» і «сила». Саме ці терміни зумовили ставлення до історичного наративу як до політичної програми Бобжинського серед критиків та історіографів. Цікавою знахідкою автора є те, що Бобжинський рідко використовує концепт «сильної влади», віддаючи однозначну перевагу «сильному правлінню» і підкреслюючи таким чином першочергову потребу в організації держави, а не в авторитетній постаті на її чолі. Крім належного врядування, в основі розвитку держави лежать «єдність» і «праця», яка може набирати різних форм залежно від вимог доби та суспільної користі. Лише ті правителі, які змогли поєднати ці три ідеї в своїй політиці, забезпечили досягнення прогресивних «цілей», що, за означенням Бобжинського, є спільними для держави, народу та того, хто їх очолює, і сприяють розвитку «цивілізації».

 

Матеріал надійшов 08.03.2019

Біографія автора

Liliia Kovshun, Національний університет "Києво-Могилянська академія"

магістр історії НаУКМА, магістр східних студій Варшавського університету, аспірантка кафедри історії НаУКМА

l.kovshun@ukma.edu.ua

Посилання

  1. Bobrzyński, Michał. Dzieje Polski w zarysie. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1879.
  2. Bobrzyński, Michał. Přehled dějin polských. Red. Jaroslav Bidlo. Praga: Bursík & Kohout, 1895.
  3. Bobrzyński, Michał. W imię prawdy dziejowej. Rzecz o zadaniu historyi i dziesiejszem jej stanowisku. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1879.
  4. Bobrzhinskij, Mihail. Ocherk istorii Pol’shi. Per. Nikolaj Kareev, t. I. Sankt-Peterburg: L. F. Panteleev, 1888.
  5. Bobrzhinskij, Mihail. Ocherk istorii Pol’shi. Per. Nikolaj Kareev, t. II. Sankt-Peterburg: L. F. Panteleev, 1891.
  6. Estreicher, Stanisław. “Michał Bobrzyński”. Odbitka z “Przeglądu Współczesnego”. 165-8 (1936): 1–93.
  7. Grzybowski, Konstanty. Refleksje sceptyczne. Т. 1. Warszawa: Książka i Wiedza, 1970.
  8. Kaute, Wojciech. Synteza dziejów Polski Michała Bobrzyńskiego. Katowice: Uniwersytet Śląski, 1993.
  9. Kozłowska-Sabatowska, Halina. Ideologia pozytywizmu galicyjskiego 1864–1881. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, 1978.
  10. Krzemieńska-Surowiecka, Barbara. “Polemika wokół ‘Dziejów Polski w zarysie’ Michała Bobrzyńskiego (w latach 1879–1890)”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki humanistyczno-społeczne 4 (1956): 107–130.
  11. Lavruk, Liliia. “Poiava kontseptu ‘krakivska istorychna shkola v polskii istoriohrafii”. Naukovi zapysky NaUKMA. Istorychni nauky 169 (2015): 70–75.
  12. Łazuga, Waldemar. Michał Bobrzyński: myśl historyczna a działalność polityczna. Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1982.
  13. Linde, M. Samuel Bogumił. “Hierarchia”. In Słownik języka polskiego. T. 1. Warszawa: Drukarnia XX. Pijarów, 1808.
  14. Linde, M. Samuel Bogumił. “Naród.” In Słownik języka polskiego. T. 2. Warszawa: Drukarnia XX. Pijarów, 1809.
  15. Linde, M. Samuel Bogumił. “Rząd.” In Słownik języka polskiego. T. 5. Warszawa: Drukarnia XX. Pijarów, 1812.
  16. Linde, M. Samuel Bogumił. “Siła.” In Słownik języka polskiego. T. 5. Warszawa: Drukarnia XX. Pijarów, 1812.
  17. Linde, M. Samuel Bogumił. “Urząd.” In Słownik języka polskiego. T. 6. Warszawa: Drukarnia XX. Pijarów, 1814.
  18. Serejski, Marian Henryk. Naród a państwo w polskiej myśli historycznej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977.
  19. Szujski, Józef. “Kilka uwag o ‘Dziejach Polski w zarysie’ Michała Bobrzyńskiego.” In Dzieła, 120–141.Т. III. Kraków, 1888.
  20. Yermolenko, Volodymyr. Plynni ideolohii. Idei ta polityka v Yevropi XIX–XX stolit. Kyiv: Dukh i Litera, 2018.

##submission.downloads##

Як цитувати

Kovshun, Liliia. 2019. «Основні поняття синтези ‘Dzieje Polski W Zarysie’ (1879) Міхала Бобжинського». Наукові записки НаУКМА. Історичні науки 2 (Грудень):85-93. https://doi.org/10.18523/2617-3417.2019.2.85-93.